Rahim Kanseri Nedir?
Rahim kanseri, rahmin iç yüzeyini kaplayan endometriyum adı verilen tabakada başlayan bir kanser türüdür. Genellikle menopoz sonrası kadınlarda görülen rahim kanseri, erken evrede teşhis edildiğinde tedavi edilebilir bir hastalıktır. Endometriyum kanseri olarak da bilinir.
Dünya Genelinde: Rahim kanseri, kadınlar arasında en sık görülen jinekolojik kanserdir. Her yıl yaklaşık 417.000 yeni vaka teşhis edilmektedir.
Türkiye'deki Durum: Türkiye’de de kadınlarda en sık görülen kanser türlerinden biridir.
Yaş ve Risk: Genellikle menopoz sonrası, 50 yaş ve üzerindeki kadınlarda görülür.
Rahim kanseri gelişme riskini artıran başlıca faktörler şunlardır:
Hormonal Dengesizlik:
Östrojen hormonunun artışı rahim kanseri riskini artırır. Bu durum menopoz sonrası hormonal tedavi gören veya östrojen-progesteron dengesizliği yaşayan kadınlarda daha yaygındır.
Obezite:
Vücutta yağ dokusu fazla olan kadınlarda östrojen seviyeleri yüksektir ve bu durum rahim kanseri riskini artırabilir.
Polikistik Over Sendromu (PCOS):
Hormonal dengesizlik nedeniyle rahim kanseri riski artar.
Ailede Kanser Öyküsü:
Ailede rahim, meme veya kolon kanseri öyküsü olan kadınlarda risk artabilir. Lynch sendromu (kalıtsal non-polipozis kolorektal kanser) rahim kanseri ile ilişkilidir.
Geç Menopoz veya Hiç Doğum Yapmama:
Daha uzun süre östrojene maruz kalan kadınlarda rahim kanseri riski artar.
Diyabet:
Diyabet, rahim kanseri riskini artıran bir başka faktördür.
Rahim kanserinin erken belirtileri genellikle fark edilebilir ve bu durum erken teşhis şansını artırır. Yaygın belirtiler şunlardır:
Adet Dönemleri Arasında veya Menopoz Sonrası Kanama: Menopoz sonrası vajinal kanama en sık görülen belirtidir.
Ağrılı veya Düzensiz Adet Kanamaları: Özellikle üreme çağındaki kadınlarda görülebilir.
Karın veya Pelvik Ağrısı: İlerlemiş vakalarda hissedilebilir.
Sulu veya Kanlı Vajinal Akıntı: Bazen kötü koku eşlik edebilir.
Hızlı Kilo Kaybı: Açıklanamayan kilo kaybı ileri evrelerde görülebilir.
Endometriyal Adenokarsinom:
Rahim kanserlerinin %80-90’ını oluşturur. Endometriyum hücrelerinden kaynaklanır ve genellikle iyi seyirlidir.
Seröz Karsinom:
Daha agresif bir türdür ve genellikle menopoz sonrası kadınlarda görülür.
Klar Hücreli Karsinom:
Nadir görülen ancak agresif bir türdür.
Karsinosarkom:
Hem kanserli epitel hem de bağ dokusu içeren nadir bir türdür.
Rahim kanseri tedavisi, kanserin evresine, türüne ve hastanın genel sağlık durumuna göre planlanır:
1. Cerrahi:
Total Abdominal Histerektomi: Rahim ve serviksin cerrahi olarak çıkarılması.
Bilateral Salpingo-Ooforektomi: Yumurtalıkların ve fallop tüplerinin çıkarılması.
Lenf Düğümü Diseksiyonu: Kanserin yayılma durumuna göre lenf düğümleri çıkarılabilir.
2. Radyoterapi:
Eksternal Radyoterapi: Kanser hücrelerini yok etmek için kullanılır.
Brachytherapy: Vajina içine yerleştirilen radyoaktif materyallerle yapılan tedavi.
3. Hormon Tedavisi:
Progestin içeren ilaçlar, östrojen etkisini dengelemek ve tümör büyümesini yavaşlatmak için kullanılır. Özellikle erken evre veya ameliyat olamayan hastalarda tercih edilir.
4. Kemoterapi:
İleri evre kanserlerde veya cerrahiden sonra kalan kanser hücrelerini yok etmek için kullanılır. Genellikle karboplatin ve paklitaksel gibi ilaçlar tercih edilir.
5. Hedefe Yönelik Tedaviler:
Kanser hücrelerindeki genetik değişiklikleri hedef alan tedavilerdir. Özellikle Lynch sendromu gibi genetik yatkınlığı olan hastalarda kullanılabilir.
Düzenli Doktor Kontrolleri: Menopoz sonrası vajinal kanama gibi belirtiler fark edildiğinde hemen bir doktora başvurulmalıdır.
Sağlıklı Beslenme ve Egzersiz: Obezite riskini azaltmak, rahim kanseri riskini düşürebilir.
Hormonal Tedavilerin Dikkatli Kullanımı: Menopoz sonrası hormon tedavisi kullanmadan önce doktorla görüşülmelidir.
Genetik Testler: Ailede rahim kanseri öyküsü olan bireyler genetik danışmanlık alabilir.
Rahim kanseri, erken teşhis edildiğinde başarıyla tedavi edilebilen bir hastalıktır. Vajinal kanama, ağrı veya diğer belirtiler fark edildiğinde vakit kaybetmeden bir uzmana başvurmak önemlidir. Sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları ve düzenli sağlık kontrolleri, rahim kanserinden korunmada ve erken tanıda önemli bir rol oynar.