Özefagus (Yemek Borusu) Kanseri

Özofagus Kanseri Nedir?
Özofagus kanseri, yemek borusu adı verilen, ağız ve mideyi birbirine bağlayan boru şeklindeki organın hücrelerinde başlayan bir kanser türüdür. Özofagus kanseri genellikle yavaş gelişir ve erken evrede belirti vermeyebilir. Ancak ilerleyen dönemlerde yutma güçlüğü gibi semptomlarla kendini gösterebilir.

Epidemioloji ve Görülme Sıklığı

• Dünya Genelinde: Özofagus kanseri, tüm kanserler arasında görülme sıklığı açısından ilk 10’da yer alır. Her yıl yaklaşık 600.000 yeni vaka teşhis edilmektedir.

• Türkiye'deki Durum: Türkiye’de özofagus kanseri, özellikle Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde daha sık görülmektedir. Bu durum, diyet alışkanlıkları ve çevresel faktörlerle ilişkilendirilmektedir.

• Cinsiyet ve Yaş: Erkeklerde kadınlara oranla 3 kat daha sık görülür ve genellikle 50 yaş üzerinde teşhis edilir.

Risk Faktörleri

Özofagus kanserinin gelişiminde genetik, çevresel ve yaşam tarzı faktörleri önemli rol oynar:

1. Sigara ve Alkol Kullanımı:

   • Sigara ve alkol tüketimi, özellikle skuamöz hücreli özofagus kanseri riskini artırır.

2. Gastroözofageal Reflü Hastalığı (GERD):

   • Uzun süreli asit reflüsü, Barrett özofagusu adı verilen bir duruma yol açabilir. Bu durum adenokarsinom riskini artırır.

3. Beslenme Alışkanlıkları:

   • Çok sıcak içeceklerin sık tüketimi yemek borusu hücrelerine zarar verebilir.

   • Lif açısından zayıf, tütsülenmiş ve tuzlanmış gıdalar içeren diyetler riski artırabilir.

4. Obezite:

   • Obezite, mide asidinin yemek borusuna kaçmasını kolaylaştırarak adenokarsinom riskini artırır.

5. Kimyasal ve Çevresel Faktörler:

   • Bazı kimyasal maddelere veya toksinlere uzun süreli maruziyet riski artırabilir.

6. Ailede Kanser Öyküsü:

   • Ailede özofagus kanseri öyküsü olan bireylerde risk artabilir.

Belirtiler

Özofagus kanseri genellikle erken evrede belirti vermez. Ancak ilerledikçe şu belirtiler ortaya çıkabilir:

• Yutma Güçlüğü (Disfaji): Katı gıdalarla başlayan ve sıvı gıdalara kadar ilerleyen yutma zorluğu.

• Kilo Kaybı: Açıklanamayan, hızlı kilo kaybı.

• Göğüs veya Boğaz Ağrısı: Yemek yerken veya yutarken hissedilen rahatsızlık.

• Sürekli Öksürük: Özellikle yemek sırasında veya sonrasında.

• Ses Kısıklığı: İleri evrede ses tellerinin etkilenmesi nedeniyle olabilir.

• Kanlı Kusma veya Siyah Dışkı: Yemek borusundaki kanamadan kaynaklanabilir.

Özofagus Kanseri Türleri

1. Skuamöz Hücreli Karsinom:

   • Yemek borusunun üst veya orta kısmında başlar. Daha çok sigara ve alkol kullanımı ile ilişkilidir.

2. Adenokarsinom:

   • Yemek borusunun alt kısmında başlar ve genellikle Barrett özofagusu ile ilişkilidir.

Tedavi Seçenekleri

Özofagus kanseri tedavisi, tümörün türüne, evresine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak planlanır.

1. Cerrahi:

• Özofajektomi: Yemek borusunun kanserli kısmının çıkarılması ve mide veya bağırsakla yeniden bağlanması.

• Minimal İnvaziv Cerrahi: Daha küçük kesilerle yapılan cerrahi yöntemler.

2. Kemoterapi:

• Cerrahiden önce (neoadjuvan) tümörü küçültmek veya cerrahiden sonra (adjuvan) kalan kanser hücrelerini yok etmek için uygulanır.

3. Radyoterapi:

• Cerrahiden önce veya sonra kullanılabilir. İleri evrede semptomların hafifletilmesi için de tercih edilir.

4. Hedefe Yönelik Tedaviler:

• Özofagus kanserinde kullanılan bazı ilaçlar, tümör hücrelerindeki belirli genetik değişiklikleri hedef alır (örneğin HER2 pozitif tümörlerde trastuzumab).

5. İmmünoterapi:

• Bağışıklık sistemini aktive ederek kanser hücrelerini hedef alan bir tedavi yöntemidir. Özellikle ileri evre özofagus kanserlerinde umut vaat eden sonuçlar elde edilmiştir.

Özofagus Kanserinden Korunma ve Erken Tanı

• Sigara ve Alkolü Bırakın: Bu alışkanlıklar özofagus kanseri riskini ciddi ölçüde artırır.

• Sağlıklı Beslenin: Lif açısından zengin gıdalar tüketin ve çok sıcak içeceklerden kaçının.

• Reflü Hastalığını Tedavi Edin: GERD tedavisi ve Barrett özofagusunun düzenli izlenmesi önemlidir.

• Kilonuzu Kontrol Altında Tutun: Obezite, adenokarsinom riskini artırabilir.

• Düzenli Sağlık Kontrolleri: Özellikle risk grubunda olan bireyler düzenli olarak endoskopi yaptırmalıdır.

Sonuç

Özofagus kanseri, erken teşhis edildiğinde tedavi şansı yüksek olan bir hastalıktır. Yutma güçlüğü, ani kilo kaybı veya sürekli göğüs ağrısı gibi belirtiler fark edildiğinde vakit kaybetmeden bir uzmana başvurmak önemlidir. Sağlıklı yaşam alışkanlıkları ve düzenli sağlık kontrolleri ile bu hastalıktan korunmak mümkündür.