Testis Kanseri Nedir?
Testis kanseri, erkek üreme sisteminin bir parçası olan testislerde başlayan bir kanser türüdür. Testisler, skrotum (torba) adı verilen deri kesesi içinde yer alır ve sperm üretimi ile testosteron hormonu salgılanmasından sorumludur. Testis kanseri genellikle genç ve orta yaşlı erkeklerde görülür ve erken teşhis edildiğinde tedavi şansı oldukça yüksektir.
Dünya Genelinde: Testis kanseri, erkeklerde görülen kanser türleri arasında %1’den daha az bir oranla nadir görülse de, 15-35 yaş arasındaki erkeklerde en sık görülen kanser türüdür.
Türkiye'deki Durum: Türkiye'de de testis kanseri nadir görülmekle birlikte, erken teşhis ve tedavi oranları giderek artmaktadır.
Yaş ve Risk: En sık 20-40 yaş arasında görülür, ancak daha ileri yaşlarda da ortaya çıkabilir.
Testis kanseri gelişme riskini artıran bazı faktörler şunlardır:
İnmemiş Testis (Kriptorşidizm):
Testislerin skrotuma inememesi, testis kanseri riskini 3-10 kat artırır. Cerrahi olarak testislerin yerine indirilmesi riski azaltabilir ancak tamamen ortadan kaldırmaz.
Aile Öyküsü:
Ailede testis kanseri öyküsü olan erkeklerde risk daha yüksektir.
Testis Anomalileri:
Testislerdeki gelişimsel bozukluklar (örneğin Klinefelter sendromu) riski artırabilir.
Kişisel Öykü:
Daha önce testis kanseri geçiren erkeklerde diğer testiste kanser gelişme riski artar.
Yaş ve Etnik Köken:
Testis kanseri genellikle genç erkeklerde daha yaygındır ve beyaz ırkta daha sık görülür.
Testis kanserinin en sık görülen belirtisi, testiste ağrısız bir kitle veya şişliktir. Diğer belirtiler şunlardır:
Testiste Ağrı veya Rahatsızlık: Kitleye eşlik edebilir.
Skrotumda Ağırlaşma Hissi: Testislerde dolgunluk hissi.
Karın veya Kasık Bölgesinde Ağrı: İleri evrede görülebilir.
Skrotumda Sıvı Birikimi: Ani bir şekilde skrotumda sıvı birikmesi.
Göğüs Hassasiyeti veya Büyümesi: Nadiren, bazı testis tümörleri hormon üretimine neden olarak bu belirtileri oluşturabilir.
Testiste herhangi bir kitle fark edildiğinde veya bu belirtiler görüldüğünde vakit kaybetmeden bir uzmana başvurulmalıdır.
Testis kanserleri, kaynağına ve hücre tipine göre iki ana gruba ayrılır:
Germ Hücreli Tümörler:
Testis kanserlerinin %90-95’ini oluşturur.
Seminom: Daha yavaş büyüyen, genellikle radyoterapiye duyarlı bir türdür.
Non-Seminom: Daha hızlı büyüyen, embriyonal karsinom, yolk sak tümörü, koryokarsinom ve teratom gibi alt türleri içerir.
Non-Germ Hücreli Tümörler:
Testis tümörlerinin daha az görülen bir grubudur ve genellikle Leydig hücre tümörleri veya Sertoli hücre tümörlerini içerir.
Testis kanseri tedavisi, hastalığın türüne, evresine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak belirlenir. Tedavi şansı genellikle çok yüksektir:
1. Cerrahi:
Orşiektomi (Testisin Çıkarılması): Testis kanseri tedavisinin temel taşıdır. Kanserli testis cerrahi olarak çıkarılır.
Retroperitoneal Lenf Nodu Diseksiyonu (RPLND): Kanserin lenf düğümlerine yayıldığı durumlarda uygulanır.
2. Radyoterapi:
Özellikle seminom türü testis kanserlerinde uygulanır. Kanserin yeniden oluşumunu önlemek veya lenf düğümlerindeki kanser hücrelerini yok etmek için kullanılır.
3. Kemoterapi:
Non-seminom türlerinde ve ileri evre testis kanserinde etkili bir tedavi yöntemidir. Bleomisin, Etoposid ve Sisplatin (BEP) gibi ilaçlar sıkça kullanılır.
4. Aktif İzlem:
Erken evre testis kanserinde, düzenli takip ve taramalarla ilerlemeyi gözlemlemek için tedaviye hemen başlanmaz.
Kendi Kendine Testis Muayenesi:
Her ay düzenli olarak yapılan testis muayenesi, erken teşhis için önemlidir. Testislerde herhangi bir kitle, şişlik veya sertlik fark edilirse bir doktora başvurulmalıdır.
Risk Altındaki Bireyler İçin Takip:
İnmemiş testis öyküsü veya ailede testis kanseri olan bireylerin düzenli doktor kontrolleri yaptırması önerilir.
Sağlıklı Yaşam Tarzı:
Sağlıklı bir yaşam tarzı, genel kanser riskini azaltabilir.
Testis kanseri, erken teşhis edildiğinde tedavi şansı %95’in üzerinde olan bir hastalıktır. Testislerde herhangi bir kitle, ağrı veya değişiklik fark edildiğinde, vakit kaybetmeden bir uzmana başvurulmalıdır. Düzenli kendi kendine muayene ve doktor kontrolleri, testis kanserinin erken tanısında önemli bir rol oynar.